Ergenlikte Gözlenen Değişimler ve Erken Ergenlik Belirtileri

Ergenlik, çocukluktan gençliğe geçiş sürecinde yaşanan önemli fiziksel ve ruhsal değişimlerle dolu bir dönemdir. Bu süreçte, cinsel organların gelişimi, tüylenme, ses değişiklikleri gibi birçok değişim gözlemlenir ve bu değişimler hem çocukları hem de ebeveynleri şaşırtabilir. Hangi değişimlerin normal olduğunu ve hangilerinin normal olmadığını belirlemek ise ebeveynlerin sorumluluğundadır. Bu konuda önemli bilgiler sunan Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Bahar Özcabı‘dan bu konuda bilgi aldık.

Ergenlik, çocukluktan yetişkinliğe geçiş sürecini ifade eder. Bu dönemde, üreme yeteneği kazanılır ve meme gelişimi, sakal çıkması gibi ikincil cinsiyet özellikleri ortaya çıkar. Ayrıca, boy uzar ve nihai boya ulaşılır. Normal ergenlik süreci kızlarda 8-13, erkeklerde ise 9-14 yaş arasında başlar. Kızlarda meme gelişimi, erkeklerde ise testis boyutlarının artmasıyla ergenlik belirtileri ortaya çıkar. Erken ergenlik belirtilerini Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Bahar Özcabı şöyle açıklar: “Kızlarda meme gelişimi 8-13 yaş arasında, erkeklerde testis boyutlarının 9-14 yaş arasında artmasıyla ergenlik dönemi başlar. Kız çocuklarında 8 yaşından önce meme gelişimi başladığında ‘erken ergenlik’, 8-9 yaş arasında başladığında ‘erkence ergenlik’ olarak değerlendirilir. Erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce testis boyutlarının 4 ml’nin üzerine çıkması ‘erken ergenlik’ olarak kabul edilir.” 

Erken Ergenlik: Gerçek mi, Yalancı mı?

Erken ergenlik, yalancı ve gerçek olmak üzere iki farklı şekilde ortaya çıkabilir. Yalancı erken ergenlik, cinsiyet hormonlarının artmasına bağlı olarak gelişirken, gerçek erken ergenlik hipotalamus ve hipofiz bezlerindeki hormonların salınımının artmasıyla oluşur ve cinsiyet hormonlarının (östrojen ve testosteron) artışına neden olur.

Erken Ergenlik Belirtileri Kızlarda ve Erkeklerde Farklılık Gösterir!

Gerçek erken ergenlik kız çocuklarında erkeklere göre daha sık görülür. Bu durumun nedeni genetik ve çevresel faktörlere bağlanır ve genellikle altta yatan organik bir nedene rastlanmaz. Erkek çocuklarında ise gerçek erken ergenlik durumunda daha dikkatli olunması gerekir. Doç. Dr. Bahar Özcabı’ya göre, ebeveynler kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce ergenlik belirtilerinin başlaması durumunda doktora başvurmalıdır. 

Dikkat Edilmesi Gereken Belirtiler!

Ergenlik döneminde meme ve testis gelişiminin yanı sıra kilo alımı, vücut yağ dağılımında değişiklik ve boy uzamasında hızlanma görülebilir. Tüylenme genellikle böbreküstü bezlerinden salınan hormonlarca etkilenir. Ancak bazı durumlarda farklı nedenlerle de tüylenme olabilir, bu yüzden uzman doktorların değerlendirmesi önemlidir. Erken ergenlik durumunda kemiklerdeki büyüme noktaları erken kapanabilir ve bu durum boy kısalığına neden olabilir. Ancak bu durum her çocukta görülmez. 

Obezite ve Diğer Etkenler…

Obezite, erken ergenliğe neden olan önemli faktörlerden biridir. Bu yüzden, sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve egzersiz düzeni önemlidir. Ayrıca, pestisitler, bisfenol A gibi endokrin bozucu maddelerin etkisi de erken ergenliğin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bazı bitkilerin hormonlar üzerinde etkili olabileceği ve ergenlik sürecini etkileyebileceği düşünülmektedir. Avuç içi ve soya gibi bitkilerin ergenlik sürecini olumsuz etkileyebileceği bilinmektedir. 

Erken Ergenliğin Yol Açabileceği Sorunlar…

Erken ergenlik, çocuklarda hem fiziksel hem de psikolojik sorunlara sebep olabilir. Yaşıtlarından daha gelişmiş görünmek psikososyal sorunlara yol açabilir ve kızlar için erken adetle başa çıkmak zor olabilir. Kemiklerde erken büyüme durumu boy kısalığına neden olabilir. Ancak her çocukta bu durum gözlenmez. 

Düzenli Takip Şart!

Erken ergenlik teşhisi konan her çocuğun tedavi görmesi gerekmez. Tedavi kararı, birçok faktöre bağlı olarak verilir. Doç. Dr. Bahar Özcabı, erken ergenlik yaşayan çocukların düzenli olarak takip edilmesinin önemli olduğunu vurgulayarak, tedavide kullanılan ilaçların etkileri ve süreleri hakkında bilgi verir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı